Vakum İle Müdahaleli Doğum

Doğum eyleminin ikinci evresinde ,yani rahim ağzının tam açık olduğu andan doğumun gerçekleşmesine kadar geçen sürede anne adayı ve /veya bebeğe ait nedenlere bağlı olarak doğumun normal olarak gerçekleşememesi sonucu vakum veya forseps uygulanır ve buna müdahaleli doğum adı verilir.Forseps ülkemizde çok az merkezde uygulanmakta olup yaygın olarak vakum uygulaması tercih edilmektedir.

Hangi durumlarda vakum uygulamak gerekir?

Anneye ait nedenler:

Doğumun sağlıklı bir şekilde tamamlanmasındaki en önemli faktör anne adayının düzenli ve etkili bir şekilde ıkınmasıdır.Ikınma çoğu kere bebek başının makat bölgesine yaptığı bası sonucu kendiliğinden bir dürtü olarak oluşur ve doktor tarafından yönlendirilir.Ikınma karın içi basıncını arttıran etkin bir efordur.

ü Ikınmanın uygun olmadığı bazı kalp hastalıklarında ,nörolojik hastalıklarda vakum önceden planlanır ve uygulanır.

ü Yetersiz ıkınma vakum uygulanmasının en büyük sebebidir.Bunun en belirgin örneği annenin doğum sırasında yorulmuş, yıpranmış ve pes etmiş olmasıdır.Ağrısız doğumlarda bazen hasta ıkınma gücünü kaybetmekte ve vakum uygulanması gerekmektedir.

ü Doğumun ikinci evresinin (tam açık olup bebeğin çıktığı zaman) 2 saati aşan bir sürede uzaması durumunda vakum uygulaması gerekebilir.

ü Eski sezaryenli gebelerin normal doğurtulduğu zaman bebeğin başı doğarken annenin ıkınmasını ve olası bir eski dikiş yerindeki yırtığı önlemek için bazı merkezlerde önceden planlı bir şekilde vakum takılmaktadır.

Bebeğe ait nedenler:

ü Bebeğin kalp atımlarının bozulması

ü Bebeğin sıkıntıya düşmesi durumunda

ü Bebeğin oksijensiz kalması ve koyu mekonyum (bebeğin kakası) gelmesi


Vakum uygulanmasının koşulları nedir?

ü Rahim ağzının tam açık olması,

ü Su kesesinin açılmış olması,

ü Bebeğin 36’ıncı haftayı geçmiş olması,

ü Bebek baş gelişi olmalı ve başın rahim kanalına yerleşmiş olması gerekir.

Vakum nasıl uygulanmaktadır?

Rahim ağzının tam açılmış ve tümüyle incelmiş olduğu durumda, bebeğin başı doğum kanalı girişinden geçerek dikensi çıkıntıları aştıktan sonra ameliyathane şartlarının hazır olması koşuluyla vakum uygulanır.En fazla vakum 3 kez uygulanır ve başarısız olur ise acil fakat riskli bir sezaryen gerekebilir.Vakum negatif basınç yaratan aspiratöre bağlı bir boru ve bunun ucunda bebeğin başına uygulanacak farklı çaplarda metal çan (pelot) bulunduran bir sistemdir.Çan bebeğin başına yerleştirilir,negatif basınç yavaş yavaş arttırılır ve çan ıkınmayla eş zamanlı olarak boru kısmından çekilerek bebek doğurtulur.Doğum sonrası bebeğin başında genelde meydana gelen silindir şeklindeki şişme kısa bir sürede iyileşir.


Vakum uygulaması ne gibi sorunlara yol açar? Riskleri nedir?

ü Vakum uygulamasına bağlı annenin doğum kanalında ve rahim ağzında ciddi yırtıklar ve buna bağlı kanama - hematom görülebilir.

ü Vakum uygulamasına bağlı nadir de olsa rahim yırtılması bildirilmiştir.

ü Başarısız vakum uygulamasından sonra riskli bir sezaryen ameliyatı gerekebilir.

ü Yorgun bebek, düşük apgarlı bebek doğabilir.

ü Bebekte kafa içi kanama ve buna bağlı komplikasyonlar görülebilir.